Czy przekąska to niezbędna energia dla mózgu?

Niektórzy podjadanie kalorycznych przekąsek tłumaczą tym, że pracują umysłowo, a ich mózgi potrzebują uzupełniania szybkich źródeł energii, by zachować odpowiednią sprawność umysłu. Wynika to z przekonania, że intensywna praca mózgu mocno zwiększa zapotrzebowanie na energię, a gdy będziemy jeść mniej (i dostarczać mniej kalorii) to mózg drastycznie zwolni obroty.

Jednak, czy aby na pewno te dodatkowe kalorie są niezbędne dla pracy naszego mózgu? Czy deficyt energetyczny będzie pogarszać sprawność umysłową? Wyniki badań określające wpływ restrykcji kalorycznych na kognicję. Czy przekąski dodają energii dla mózgu? Czy muszę jeść by dobrze pracować?

Odpowiednio zbilansowana dieta dostarcza nam wszelkich niezbędnych składników odżywczych, a w związku z tym nie wymaga od nas dodatkowych przekąsek, które mają usprawnić pracę naszego mózgu. Jeżeli z powodu głodu pojawia się brak koncentracji, to warto ponownie zbilansować dietę i jeszcze raz dostosować ją do swojego trybu dnia, pracy i oczekiwanych celów.

Nieplanowane przekąski w diecie?

Ile to razy słyszałem, że :

• Ale jak to? 3-4 h bez jedzenia? A do kawki nic?
• Ale jak nic nie będę jadł, to nie będę mógł się skupić…
• Ale to tylko cukiereczek ( 80kcal), pączek ( 350 kcal ), ciasteczko ( 250 kcal) itp., więc to nic nie znaczy. Poza tym mój mózg musi mieć energię!
• Ale pan bezduszny, zero współczucia ja muszę mieć ciasteczko!

Jednak czy aby na pewno te wszystkie dodatkowe kalorie są konieczne? Czy deficyt energetyczny będzie pogarszać sprawność umysłową? Wyniki badań określające wpływ restrykcji kalorycznych na kognicję. Jak się okazuje, u osób z nadwagą deficyt utrzymywany nawet przez 6 miesięcy, powiązany ze spadkiem masy ciała (~10-13kg) nie ma znaczącego wpływu na spadek funkcji kognitywnych. Testy kognitywne przeprowadzano na badanych, a następnie po 3 i 6 miesiącach, by ocenić jak deficyt energetyczny wpływa na sprawność umysłową badanych. W testach na poszczególnych etapach, jak się okazuje, nie zanotowano wyraźnych różnic w kognicji, a sprawdzano zdolność do koncentracji/uwagi oraz testy pamięci werbalnej i wizualnej.

Czy nasz mózg wymaga dodatkowych przekąsek?

W innym, krótkofalowym badaniu sprawdzono efekty postu o 3 stadiach długości – pominięcie jednego posiłku, dwóch posiłków lub 24-godzinny post. W porównaniu do testów kognitywnych z innego dnia, gdzie zachowany był normalny tryb żywienia, w żadnym z tych stadiów nie było znaczących różnic w aspekcie pamięci krótkotrwałej, koncentracji, utrzymywania skupienia i czasu reakcji prostej. Różnica była jedynie po 24 godzinach głodówki w teście określającym sprawność przetwarzania o niskim obciążeniu, na co wskazywała mniejsza szybkość naprzemiennego stukania dwoma palcami. Przy krótszych okresach postu nie było jednak znaczącego spadku. Podsumowując, informacje te wskazują, że gdy ktoś nie może efektywnie pracować bez przekąsek pod ręką, to warto się zastanowić, czy problem przypadkiem nie leży jedynie w psychice.

Skup się na całodziennym bilansie diety.

Jeśli tak, to po pokonaniu tego problemu można przekąski odpuścić i dalej cieszyć się właściwą wydajnością umysłu, nawet podczas odchudzania. W przypadku nadwagi warto się tego podjąć dla ogólnych korzyści zdrowotnych – unormowanie masy i kompozycji składu ciała wpływa na regulację gospodarki hormonalnej, sprawności fizycznej, redukcji chronicznych stanów zapalnych, co w dłuższej perspektywie może wręcz bardzo pozytywnie odbić się na produktywności w ciągu dnia i lepszych warunkach do rozwoju kariery. Z badań na zwierzętach wiemy, że chroniczne restrykcje kaloryczne opóźniają rozwój demencji starczej.

Warto jednak mieć na uwadze, że wyniki pewnie byłyby nieco inne, gdyby zastosowano takie same długofalowe restrykcje u osób z prawidłową masą i kompozycją ciała. U osób z nadwagą, nawet gdy ograniczymy kalorie z jedzenia, nadal będzie ciągły napływ energii uwalnianej z zapasu w tkance tłuszczowej. Osoby szczupłe z niewielką masą tkanki tłuszczowej, faktycznie mogą niekiedy odczuwać potencjalne korzyści z przekąsek, szczególnie gdy okresy między głównymi posiłkami są wydłużone.