Czym jest brazylijskie jiu-jitsu, czyli BJJ?

Sporty walki to nic innego, jak umiejętność walki z wykorzystaniem własnego ciała. Jest to bardzo szeroka dziedzina, gdzie część sportów jest bardzo pokrewna, dzięki czemu łatwo uczyć się pokrewnych sobie stylów, a jeszcze inne są zupełnie do siebie niepodobne, co często kreuje je jako nietypowe formy walki. Jedne opierają się na uderzeniach, inne na chwytach, rzutach czy umiejętnościach walki bronią białą, więc teoretycznie każdy znajdzie coś dla siebie.

Dzisiaj przyjrzymy się BJJ, czyli brazylijskiemu jiu-jitsu. Jest to sport polegający na zmuszeniu przeciwnika się do poddania za pomocą dźwigni, duszeń, nacisków, a nawet rzutów. BJJ ma dwie formuły, tj. gi oraz no gi – gi to walka w kimonach, a no gi bez.

Czym jest BJJ i jak wyglądają treningi? Niby proste, ale jak spojrzeć na to szerzej? Czy brazylijskie jiu jitsu jest dla każdego bez względu na wiek i poziom sprawności fizycznej i każdy może odnaleźć się w tej formie walki?

Historia brazylijskiego jiu jitsu.

W 1924 roku Gracie założył komercyjną szkołę sztuk walki, najpierw w Belém, a później w Rio de Janeiro. Jego uczniami był także młodszy brat, Hélio, który od 1932 roku do połowy lat pięćdziesiątych osiągnął uznanie jako brazylijski zapaśnik zawodowy. Wśród innych braci Carlosa byli: Osvaldo, Gastao Jr. oraz Jorge. Synowie Hélio, Royce, Rorion i Rickson, kontynuowali dziedzictwo ojca, tworząc w latach dziewięćdziesiątych Gracie Jiu-Jitsu, znanego na całym świecie. W tym samym okresie siostrzeńcy Carlosa Gracie rozpropagowali w Stanach Zjednoczonych pokrewny styl znany jako Machado Jiu-Jitsu.

Czym jest brazylijskie jiu jitsu?

Oczywiście historia BJJ jest znacznie szersza, uwzględniająca rywalizację między Gracie a Kimurą, turnieje na specyficznych zasadach, wzbogacanie dyscypliny, a całość poparta była nieustającą rywalizacją. BJJ to nic innego, jak walka z jednym przeciwnikiem, gdzie walka może zostać wygrana poprzez duszenia, dźwignie, uciski lub rzuty, a w sytuacji, gdy nikt nie podda przeciwnika, walkę wygrywa zawodnik z większą liczbą punktów, którą zdobywa się na podstawie zdobywania pozycji, przetoczeń czy przejść gardy.

Techniki w BJJ.

Spektrum technik kończących w BJJ jest ogromne, ciężko by je wymieniać, jednak w walce nie sztuką jest samo poddanie, a dojście do możliwości jego wykonania, uwzględniając sforsowanie całego systemu obrony przeciwnika. Codziennie pojawiają się nowe niuanse do każdej techniki, uwzględniające niemal każdy możliwy szczegół, a nawet plusy i minusy postawy ciała osoby wykonującej tzw. poddanie. Jest to o tyle ciekawe, że każdy będzie potrafił znaleźć techniki, które mu odpowiadają, budując w ten sposób swój własny unikalny styl, dzięki czemu walka nie jest chaotyczną szarpaniną.

Walka w brazylijskim jiu jitsu zaczyna się z tzw. stójki, gdzie zawodnicy mogą sprowadzić ją do parteru za pomocą obaleń czy rzutów, ale często zawodnicy sami siadają na ziemi, przez co walka głównie ogranicza się do parteru. Zawodnicy często uzupełniają swoją „grę” o techniki z judo czy zapasów, aby móc dominować w stójce płynnie obalając i przede wszystkim – swobodnie czując się w tej płaszczyźnie. W nowoczesnym brazylijskim jiu-jitsu ciosy są zakazane, są oczywiście formuły, które jest dopuszczają, ale to tylko kropla w morzu, stanowiąca wyjątek.

Poziomy zaawansowania i pasy w BJJ.

W brazylijskim jiu jitsu obowiązuje podział na pasy, tj. biały, niebieski, purpurowy, brązowy i czarny, na późniejszych etapach dochodzą belki, a czarne pasy przekształcają się w koralowe i czerwone, których jest aktualnie mało na świecie. Na podstawie tych poziomów zaawansowania startuje się w różnego rodzaju zawodach. W Polsce niemal każde zawody mają tzw. formę otwartą, czyli możemy do nich swobodnie przystąpić. Poza podziałem na pasy, istnieje też podział na poziomy zaawansowania, tj. początkujący, średnio zaawansowany, zaawansowany czy PRO – określa się je na podstawie stażu treningowego.

Zawody i rywalizacja w brazylijskim jiu jitsu.

Aktualnie na świecie są różne federacje, na których startują zawodnicy trenujący brazylijskie jiu jitsu, część z nich uwzględnia zarówno starty w kimonach, jak i bez, a jeszcze inne określają się do wyłączności. Zawodnicy sami określają w jakiej formule chcą walczyć, czyli kimona lub bez, nikt nikogo nie zmusza do startów w obu typach, dlatego też pojawiają się zawodnicy wyspecjalizowani w danym typie, którzy skupiają się tylko na tych startach. Ponadto pojawiają się gale, które polegają na zapraszaniu konkretnych zawodników, a nie systemach turniejowych, tj. Who’s Number One (WNO), Eddie Bravo Invitational: EBI czy Quintet.

BJJ w Polsce i na świecie.

Na chwilę obecną BJJ, grappling czy submission, bo pod takimi nazwami możemy się spotkać z dyscyplinami parterowymi, przeżywają spory boom, dzięki czemu zawodnicy są bardziej rozpoznawalni, turnieje i gale są bardziej obsadzane, przyciąga to więcej kibiców, a co za tym idzie – pojawiają się poważniejsze pieniądze. BJJ jest również mocno promowane przez stale rosnącą popularność MMA, gdzie walka w parterze stanowi jego integralną część. Mimo wszystko, część kibiców nie rozumie tego systemu walki, co czyni go dla nich niezrozumiałym, a przez to nieatrakcyjnym. Koneser BJJ będzie widział w danej walce pełną gamę przejść, ataków, przetoczeń czy zwrotów akcji, a zwykły kibic nudne „przytulanie” się w parterze.

Brazylijskie jiu jitsu dla każdego.

• BJJ to bardzo fajna dyscyplina dla osób, które nie mogą sobie pozwolić na przyjmowanie ciosów, ale jednocześnie siedzi w nich potrzeba i chęć rywalizacji, wynika to z trybu pracy, przekonań czy kwestii zdrowotnych.
• Ponadto sprawność fizyczna rozwijana za pośrednictwem brazylijskiego jiu jitsu – duża zmiana pozycji ciała, niestabilne pozycji czy gimnastyczne ruchy to idealna opcja, aby pobudzić nasze ciało do pracy, a niejednokrotnie poprawa ruchomości stawów, mięśni czy ogólnej sprawności ciała.
• Dla dzieci BJJ to idealna opcja, aby nadrobić to, czego nie nauczymy się na WF w szkole, tj. gimnastyka, świadomość działania swojego ciała czy ogólna sprawność fizyczna. Szacunek do trenera oraz kolegów z maty, dyscyplina, systematyczność, punktualność, wola walki i jeszcze wiele innych aspektów, których nauczy się dziecko podczas treningów brazylijskiego jiu-jitsu.