Higiena Badań – dlaczego jest tak ważna.

Artykuł jest skierowany do wszystkich, którzy postanowią wykonać badania swojej krwi. Dlaczego jest istotny? Ponieważ 45 – 80 % popełnianych błędów przy ich wykonywaniu jest w fazie przedanalitycznej!

Jest to bardzo istotne, ponieważ to na podstawie badań  krwi Twój lekarz dobiera leczenie. Więc jak, np. masz zarwaną nockę, nie zjadłaś dodatkowo kolacji i jeszcze z rana wypiłaś kawę to nie dziw się, że TSH masz 8. Lekarz tego nie wie i dostajesz leki na niedoczynność. Inny przykład? Wstajesz w nocy – wciskasz w siebie drożdżówkę, popijasz colą, a z rana lecisz na badania – insulina 30, a glukoza 125 – lekarz diagnozuje Ci cukrzycę. Tak samo jak miałeś zakrapianą alkoholem imprezę – odpuść sobie, bo próby wątrobowe wyjdą, jakbyś pił alkohol od małego.

Niestety jeśli już lekarz po wielkich prośbach wysyła Cię na zrobienie badań krwi, nie wspomina o ich higienie, czyli odpowiednim przygotowaniu. Może zapomina, może nie wie, a może Cię nie lubi – tak właśnie Ciebie – i Twojego psa też. Ok, więc chcesz w końcu zrobić badania. Jak się do nich przygotować?

GODZINA BADANIA KRWI?

Najlepszym czasem na wykonanie badań krwi są godziny poranne, czyli pomiędzy 7:00 a 9:00. Przyczyną tego jest okołodobowa zmienność parametrów, np. stężenia hemoglobiny. Także badanie hormonów może się zmieniać wraz z postępującą porą dnia (jest to istotne, gdyż badając, np. kortyzol, lepiej wykonać z całego dnia niż tylko z godzin porannych). Dodatkowo jesteśmy zaraz po przebudzeniu, gdzie na nasz organizm nie miały wpływu czynniki zewnętrzne i zdecydowanie prościej oraz wygodniej jest nam przyjść na czczo.

BĄDŹ NA CZCZO NA BADANIU KRWI.

Maksymalną ilością płynu, jaką możemy wypić z rana przed badaniem krwi, jest pół szklanki wody. Większa ilość może wpłynąć na zawartość parametrów czerwonokrwinkowych (obniżyć je). To samo dotyczy każdej formy posiłku, nie spożywamy żadnych pokarmów do momentu wykonania badania. Ich dostarczenie podniesie chociażby poziom cukru we krwi i wywoła reakcję hormonalną, która może wpłynąć na wynik i uczynić go niemiarodajnym.

JAKI POSIŁEK NA KOLACJĘ PRZED BADANIEM?

To kiedy i co zjemy na kolację przed badaniem krwi jest bardzo istotne. Przerwa od ostatniego posiłku do samego badania to czas między 12 a 14 godzin. Kolacja powinna być lekkostrawna – najlepiej zupa krem lub sałatka. Jest to szczególnie istotne u osób, które mają tendencję do wieczornego objadania się. Podobnie ma się sprawa u osób stosujących dietę wysokotłuszczową lub okresowego postu, kiedy to okno jedzenia przypada na wieczór.

MOGĘ BRAĆ LEKI PRZED BADANIEM KRWI?

W miarę możliwości, pobranie krwi należy przeprowadzić przed przyjęciem porannej porcji leków, chyba że lekarz zaleci inaczej. Z kolei przyjmowanie różnych witamin, ziół, suplementów należy zaprzestać na ok. 5 dni przed badaniem, chyba że celem badania jest sprawdzenie reakcji organizmu na przyjmowane środki. Jest to szczególnie istotne, gdy staramy się na siłę poprawić swój stan zdrowia, stosując zbędne suplementy.

WPŁYW ALOHOLU NA BADANIE KRWI.

Wypity alkohol przez 38 godzin stymuluje wzrost aktywności GGTP, co może dać fałszywy wynik świadczący o nieprawidłowej pracy wątroby. Nawet jedno piwo wypite wieczorem może diametralnie zmienić wyniki tzw. prób wątrobowych, czyli ALT oraz AST. Alkohol negatywnie wpływa także na profil lipidowy, czyli oznaczenie stężenia cholesterolu całkowitego i jego frakcji LDL oraz HDL. Najlepszym wyborem dla Twojego zdrowia będzie całkowita rezygnacja ze spożycia alkoholu.

TRENING DZIEŃ PRZED BADANIEM KRWI.

Co do aktywności fizycznej przed badaniami krwi są różne zalecenia. Jedne z nich mówią, żeby dzień przed badaniem nie wykonywać intensywnych wysiłków fizycznych. Jednorazowy i umiarkowany wysiłek fizyczny powoduje zmniejszenie objętości osocza i podniesienia wartości hematokrytu. Z kolei dynamiczne ćwiczenia o długim czasie trwania, powodują wzrost liczby granulocytów obojętnochłonnych i obniżenie fibrynogenu. Natomiast maratończycy po biegach mają podwyższony hematokryt i liczbę płytek krwi. Z kolei inni uważają, że powinniśmy zachować normalną dla nas aktywność fizyczną, żeby zobaczyć w jakim stanie jest nasz organizm przy takim trybie życia. Na pewno nie powinno się zaczynać jakiejkolwiek aktywności, rozpoczynać treningów tuż przed badaniem, ponieważ może to wpłynąć na wiele parametrów.

MOGĘ ZAPALIĆ PRZED BADANIEM KRWI?

U nałogowych palaczy obserwuje się podwyższony poziom leukocytów (białych krwinek), mają też podwyższone lipoproteiny oraz inną aktywność niektórych enzymów. Wypalenie papierosa na godzinę przed planowanym pobraniem powoduje podwyższenie poziomu adrenaliny, kortyzolu, aldosteronu oraz wolnych kwasów tłuszczowych. Odpuść sobie porannego papierosa, tak jak nie spożywasz śniadania, suplementów czy kawy.

NA BADANIE PRZYJDŹ WYPOCZĘTY.

Przed pobraniem krwi należy unikać jakiegokolwiek stresu czy nieprzespanej nocy, które również zaburzają wyniki badań. W dniu pobrania krwi pacjent powinien być wyspany i wypoczęty. Stres podnosi wiele parametrów, min.: kortyzol, glukoza, insulina, TSH. Nie należy robić badań także w przypadku przeziębienia (np. kaszel, katar, opryszczka). To są podstawowe zasady, których należy przestrzegać przed zrobieniem badań z krwi. Oczywiście też w zależności od problemu, lekarz może zalecić inne przygotowanie do badania.