Jak chłodzi się nasze ciało?

Zaczerwienienie skóry jest normalnym skutkiem ubocznym podniesionej temperatury ciała. Kiedy nasza skóra staje się cieplejsza niż powietrze wokół nas, ciało zapoczątkowuje procesy obronne, mające na celu skutecznie nas ochłodzić. Podczas aktywności fizycznej nasze ciało jest w stanie wytworzyć taką ilość energii, że może zasilić żarówkę w Twoim domu.

Ten wzrost temperatury powoduje, że ciało zaczyna się samo schładzać. Efekt ten jest wykładniczo wzmocniony dla różnych grup etnicznych żyjących na południu, czyli w rejonach cieplejszych. W zależności od obszaru na świecie, w jakim mieszkamy, tak reaguje nasze ciało na przegrzewanie.

Podczas wykonywania treningu w obszarze, gdzie panuje bardzo wysoka wilgotność, wydzielany pot może być jeszcze mniej skuteczny, ponieważ pot nie może wyparować na skutek wysokiej wilgotności powietrza i ochłodzić skóry do odpowiedniej temperatury na skutek przesycenia powietrza wilgocią. Mówiąc prościej: jesteśmy mokrzy, ale w żaden sposób nie przynosi nam to ulgi.

POT OBNIŻA TEMPERATURĘ CIAŁA

Jeśli trenujesz i Twoje ciało zaczyna się przegrzewać, to pojawiający się rumieniec na twarzy może być sposobem reakcji Twojego ciała na temperaturę. Proces ochładzania organizmu człowieka nazywa się termoregulacją. Termoregulacja odpowiada za to, aby organizm naprawił homeostazę (stan zapalny). Dostosowanie Homo Sapiens do różnych warunków środowiskowych powoduje, że w różny sposób reagujemy na rosnącą temperaturę otoczenia lub naszego ciała podczas wysiłku fizycznego. Jakie są procesy ochładzania ciała naszego organizmu?

PAROWANIE POTU.

Najbardziej oczywistym sposobem na ochłodzenie organizmu jest pocenie się. Pocenie się do procesu, w którym występuje duża liczba gruczołów pod powierzchnią skóry w całym ciele zaczyna wydzielać wilgoć w postaci potu. W zimnych okresach krew w naszym ciele płynie wolniej za pośrednictwem żył oraz tętnic, zatrzymując w ten sposób ciepło. Dodatkowo żyły oddalają się od skóry, aby zatrzymać we krwi więcej ciepła.

W ciepłe dni jest przeciwnie, czyli żyły pojawiają się pod naszą skórą, aby krew mogła szybciej się ochłodzić. To samo dotyczy prędkości jej przepływu, czyli w ciepłe dni jest on szybszy. Łącząc to z wydzielanym potem, umożliwia nam to szybsze ochłodzenie naszego ciała. Organizm przesuwa naczynia krwionośne w stronę skóry, gdzie pot i powietrze oddziałowujące na naszą skórę, mogą szybciej ochłodzić płynącą krew.

CHŁODZENIE KRWI.

Chociaż ten proces może pomóc Ci czuć się chłodniej, to ma on ograniczony wpływ na obniżenie wewnętrznej temperatury ciała. Wtórne gałęzie układu sercowo-naczyniowego rozszerzają się, odsuwając się od środka ciała w kierunku powierzchni skóry. Czyli to, co wspomniałem w poprzednim akapicie. Organizm w pierwszej kolejności skupia się na ochłodzeniu mózgu oraz narządów wewnętrznych.

Krew pod skórą jest chłodzona za pomocą endotermicznej reakcji, pozwalającej odparować potowi. To przeniesienie materii ze stanu ciekłego w stan pary wymaga energii cieplnej, które wpływa bezpośrednio na pot na skórze. Ta energia pochodzi z otaczającej atmosfery w postaci promieni słonecznych oddziałowujących na naszą skórę lub wewnętrznej temperatury naszego ciała. Ciepło jest pobierane z przepływającej krwi i skóry, pozwalając organizmowi ostygnąć.

Promieniowanie.

Radiacyjne chłodzenie to proces, w którym ciało traci ciepło przez promieniowanie cieplne. Promieniowanie jest formą utraty ciepła przez promienie podczerwone, które obejmują przenoszenie ciepła z jednego obiektu do drugiego bez fizycznego kontaktu. Podczas gdy ciało znajduje się w spoczynku, podstawową metodą odprowadzania ciepła przez ciało jest promieniowanie. Skóra stale promieniuje ciepłem we wszystkich kierunkach, takich jak odzież lub meble. Ciało może również odbierać ciepło z otaczających obiektów poprzez promieniowanie, jeśli przedmioty te są cieplejsze niż ciało.

Przewodzenie.

Przewodnictwo to proces utraty ciepła poprzez fizyczny kontakt z innym obiektem lub ciałem. Możesz doświadczyć tego, kiedy siedzisz na metalowym krześle, zasypiasz na skórzanej kanapie albo wsiadasz zimą do auta ze skórzaną tapicerką. Ciepło przeniesione z ciała na krzesło jest przykładem chłodzenia ciała przez przewodzenie. Ciepło z wnętrza ciała może przenosić się z jednej tkanki do sąsiedniej tkanki, aż dotrze do zewnętrznej powierzchni skóry, gdzie jest uwalniane do atmosfery.

Mechanizm przewodzenia może działać w obie strony. Jeśli gorący obiekt zostanie dociśnięty do skóry (np. turystyczne ogrzewacze do dłoni), ciepło z obiektu przenosi się na skórę, ogrzewając obszar ogólny. Innym przykładem działania tego mechanizmu jest umieszczenie ręcznika lub bandany na skórze, aby wchłonąć część potu i pomóc w kontynuowaniu procesu chłodzenia. Temat poniekąd podobny do promieniowania.

Konwekcja.

Proces tracenia ciepła przez ruch cząsteczek powietrza lub wody poprzez skórę. Przykładami chłodzenia konwekcyjnego są pływanie w chłodnym basenie lub jeziorze, wzięcie lodowatego prysznica lub stanie pod nawiewem klimatyzacji. Jeśli osoba jest zanurzona w zimnej wodzie, ilość ciepła wydzielanego z ciała do wody jest prawie 26 razy większa niż wtedy, gdy ciało jest wystawione na podobną temperaturę powietrza. Ilość ciepła przekazywanego przez konwekcję jest oczywiście zależna od aktywności. Dlatego często w ramach zabiegów odnowy biologicznej stosuje się naprzemienne traktowanie organizmu różnymi temperaturami, np. kubeł z lodem i wodą po intensywnej sesji sparingowej. Chociaż oba te elementy ochładzają ciało przez konwekcję, pływak nadal wywołuje efekt termodynamiczny na ciele.

Chłodzenie ciała w trakcie wysiłku – podsumowanie.

Mamy cztery podstawowe sposoby ochładzania naszego organizmu, które się aktywują w zależności od danej sytuacji. Jeden ze sposobów obniżenia temperatury ciała jest pocenie się, które w skrajnych warunkach może być niekorzystne, ponieważ przy braku odpowiedniej podaży płynów, może doprowadzić do odwodnienia.