Tauryna, czy jest nam potrzebna?

Rynek suplementów jest pełen genialnych środków, które w kilka tygodni mają Ci z kanapowego Janusza, przerobić na modela z pierwszych stron gazet branżowych. Wiele tego typu środków to często placebo, które działa pod wpływem naszej mocnej autosugestii, z kolei inne jak najbardziej działają i są warte zainwestowanych pieniędzy. Swego czasu skupiano się na całych mieszankach substancji, aby w jednej porcji mieć wszystkiego jak najwięcej. Teraz półki uginają się pod produktami, które zawierają jedną główną substancję, tym razem weźmiemy na tapetę taurynę.

Skoncentrowane ilości tego związku znajdują się w mózgu, sercu, płytkach krwi i siatkówkach oczu i… jądrach. Pierwotnie została odkryta i wyizolowana właśnie z jąder byka. Dziś wiemy, że jest potrzebna dla funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, wzroku, sygnalizacji wapnia, wzrostu (sporo tauryny znajduje się w mleku matki), sprzyja emulgacji tłuszczów, ale może być także korzystna dla cukrzyków, gdyż odwraca dysfunkcję śródbłonka.

Jaki wpływ na nasz organizm oraz formę fizyczną ma tauryna?

Samo wyizolowanie z jąder byka rozpoczęło wiele spekulacji o roli tauryny. Rozpoczęto więc badania na myszach w których wykazano, że:

• tauryna chroni cząsteczki testosteronu przed uszkodzeniami oksydacyjnymi wewnątrz gonad. Szczególnie przed uszkodzeniami powodowanymi przez kadm, nikotynę, aresen ale także cukrzycę,
• potomstwo myszy karmionych dodatkiem tauryny miało wyższe poziomy testosteronu,
• tauryna może stymulować wydzielanie LH i testosteronu.Pod kątem testosteronu na ludziach przeprowadzono tylko jedno badanie i to w dodatku z mieszanka kreatyny i aminokwasów, gdzie sprawdzano po treningową odpowiedź hormonalną. Niestety wyniki były całkiem podobne do placebo.

Należy podkreślić, że tauryna nie jest aminokwasem niezbędnym, czyli sami jesteśmy w stanie sobie ją wyprodukować. O ile można nazwać ją aminokwasem, gdyż ze względów strukturalnych jest raczej beta aminokwasem (podobnie jak beta alanina). Oczywiście możemy ją wyprodukować kosztem innych aminokwasów w tym cysteiny, która jest względnie endogenna, czyli może być syntetyzowana w organizmie tylko pod warunkiem dostarczenia prekursora. Natomiast cysteinę możemy otrzymać z egzogennej metioniny, lecz również z endogennej seryny.

Trzeba też zaznaczyć pewną rzecz. W przypadku braku nawet jednego aminokwasu, w organizmie zaczynają przeważać procesy rozkładu białek nad ich syntezą, czego konsekwencją jest ujemny bilans azotu. Taka sytuacja nie sprzyja budowaniu mięśni.

Cysteina występuje we wszystkich białkach, jest niezbędnym składnikiem do syntezy białek osocza, kreatyny i glukagonu. Ponadto łatwo ulega utlenieniu do cystyny – składnik GSH (glutationu zredukowanego). Istotną rolę odgrywa także w odtruwaniu organizmu. Zatem raczej nie chcemy poświęcać cysteiny na produkcję tauryny. Inne gatunki mają gorzej, np. koty nie potrafią same syntezować tauryny i dlatego muszą ją dostarczać z zewnątrz. W przeciwnym wypadku dochodzi u nich do kardiopatii, upośledzenia funkcji mięśni i zaburzenia reprodukcji.

Ale do sedna. Chociaż tauryna nie jest niezbędna, to może wystąpić jej „niedobór” indukowany podażą beta alaniny, która konkuruje z tauryną na poziomie transportera co wynika z podobnej budowy. Beta alanina jest z kolei suplementem dość dobrze udokumentowanym w badaniach na ludziach, szczególnie w odniesieniu do wytrzymałości w wysiłkach krótkotrwałych. Działa jako bufor jonów wodorowych gromadzących się w czasie wysiłku, wtedy odczuwamy te prawdziwe zakwasy.

Z ciekawszych działań należy wymienić też wzrost poziomu czynnika neurotropowego pochodzenia mózgowego (BDNF), który wspiera funkcjonowanie istniejących już neuronów promując ich wzrost oraz regenerację, ale także wspiera tworzenia nowych neuronów i synaps. W mózgu BDNF jest aktywny w obszarach hipokampu, kory mózgowej i przodomózgowia, odpowiadające za naukę i pamięć.

Jednak wykazano też, że beta alanina powodowała upośledzoną funkcję łańcucha transportu elektronów (w którym powstaje dużo ATP, więc tam nie chcemy mieć awarii), powodując wzrost produkcji nadtlenku. Jednoczesne podawanie tauryny z β-alaniną w dużym stopniu zapobiega tym mitochondrialnym defektom β-alaniny.

Wydaje się zatem sensowne stosowanie tauryny szczególnie przy równoczesnym przyjmowaniu beta alaniny, która powoduje ubytki tauryny oraz dysfunkcje łańcucha elektronów w mitochondriach, choć nie do końca jest jasne czy to z powodu stricte obniżenia ilości tauryny dochodzi do zaburzeń w transporcie elektronów. Natomiast ze względu na konkurencję transporterów rozsądniej wydaje się przyjmować oba te suplementy rozdzielnie. Druga kwestia, to jest to dość mocno podejście teoretyczne, ponieważ większość tych badań to badania in vitro lub na myszach. Mimo, że mamy dość podobny system endokrynologiczny takie badania są wciąż sceptyczne.