Wzdęcia brzucha

Dominik Kopczyński Artykuły, Zdrowie Brzuch, Wzdęcia, Żołądek 0

Gazy, które gromadzą się w jelitach i powodują nasze wzdęcia brzucha, zwane bębnicą, są jednym z najbardziej popularnych objawów codziennych dolegliwości każdego człowieka. Nie jest to jednak powód do niepokoju, ale w niektórych przypadkach może wskazywać na zaburzenia lub schorzenia układu pokarmowego.

Gdy mamy do czynienia z wzdęciami brzucha, mamy na myśli nadmiar gazów w naszych jelitach, powstałych podczas procesu trawienia (metan, wodór, dwutlenek węgla) oraz podczas połykania powietrza w czasie jedzenia. Objawia się to zazwyczaj zwiększeniem obwodu brzucha i odczuwaniem dużej ilości gazów w układzie pokarmowym, powodując dyskomfort, ból i ucisk.

Wzdęcia są częstym problemem trawiennym, który może być wynikiem różnych czynników. Niektóre osoby doświadczają wzdęć po spożyciu określonych pokarmów, takich jak produkty wysokobiałkowe czy gazowane napoje. Inne mogą doświadczać ich z powodu zaburzeń trawienia lub nietolerancji pokarmowych. Jednakże, dokładne mechanizmy, jakie prowadzą do wzdęć, pozostają jeszcze do odkrycia, co sprawia, że ich diagnoza i leczenie mogą być wyzwaniem.

Objawy wzdęć brzucha.

Osoby, które skarżą się na wzdęcia brzucha, odbierają je jako uczucie „napompowanego” brzucha, rozdęcie i wewnętrzne rozpieranie. Do tego dochodzi częste wydalanie gazów i uczucie ucisku w lewym albo prawym podżebrzu (w wyniku znajdującego się tam powietrza). Może to też wywoływać napadowe skurcze jelit, duszność, bolesność w klatce piersiowej, głośne kruczenie i przelewanie w jamie brzusznej oraz nadmierne uwalnianie gazów.

Czasami, gdy pojawiają się wzdęcia, towarzyszy im również zespół Roemhelda, który oznacza zestaw objawów żołądkowo-sercowych. Głównym problemem są wzdęcia, które powodują wysokie ustawienie przepony i wpływają także na pracę serca. Z tego powodu można rozpoznać zespół Roemhelda na podstawie różnych objawów, takich jak trudności z oddychaniem, nadmierne bicie serca oraz ból w klatce piersiowej, który w rzeczywistości może przypominać dławicę piersiową.

Jeśli ból brzucha pojawia się nagle, odnosimy to do ostrej bębnicy brzucha. Przyczyną ostrej bębnicy brzucha jest niedrożność jelit spowodowana przez nowotwór, przepuklinę lub zwężenie. Taka dolegliwość wymaga natychmiastowej diagnozy, ponieważ może stanowić realne zagrożenie dla życia. Przeciwko przewlekłym wzdęciom brzucha również należy zapobiegać.

Przyczyny wzdęć brzucha.

Przyczyny wzdęcia brzucha mogą być następujące:

zmniejszona absorpcja gazów występująca w następstwie uszkodzenia jelit;
trudności z wyrzucaniem gazów, takie jak niedrożność jelit;
operacja, która miała miejsce wcześniej w jamie brzusznej;
połykanie lub nieuświadomione wdychanie powietrza ustami;
podwyższona aktywność fermentacji bakteryjnej w jelitach i spowolnienie w przemieszczaniu się mas kałowych;
zaburzenia procesów trawiennych u osób cierpiących na choroby wątroby, trzustki, dróg żółciowych i jelita grubego oraz dolegliwości związane z układem nerwowym i patologicznym rozsianym stanem zapalnym w jamy otrzewnowej.

Istnieją okoliczności i czynniki, które mogą wspomóc pojawienie się zbyt dużej ilości gazów w jelitach. Zazwyczaj wytwarzana w jelitach ilość gazów nie ulega zwiększeniu, jednakże niektórzy ludzie mogą odczuwać dyskomfort i dokuczliwe dolegliwości, nawet w wyniku niewielkiego wzrostu objętości gazów. Mimo to, niektóre okoliczności mogą prowadzić do zwiększenia ilości gazów w jelitach:

Skrobia i błonnik rozpuszczalny.

Kiedy wprowadzamy do diety większe ilości skrobi i błonnika rozpuszczalnego możemy odczuć większą produkcję gazów w jelitach, na przykład poprzez preparaty na przeczyszczenie zawierające błonnik, organizm może potrzebować czasu, aby się do nich dostosować. W rezultacie początkowy okres stosowania takich produktów może być związany z większą ilością gazów jelitowych. Jest to zjawisko naturalne i zazwyczaj ustępuje w miarę, jak jelita adaptują się do zmian w diecie.

Dlatego ważne jest, aby być świadomym potencjalnych skutków ubocznych, takich jak wzmożona produkcja gazów, przy wprowadzaniu nowych składników do diety lub przyjmowaniu preparatów na przeczyszczenie. Jeśli doświadczasz niepokojących objawów, zawsze warto skonsultować się z lekarzem, aby ustalić, czy są one związane z wprowadzanymi zmianami i czy wymagają one jakiejkolwiek interwencji.

FODMAP.

Spożywanie pokarmów powodujących gazy – niektóre z nich zawierają węglowodany zwane FODMAPs, co oznacza fermentujące oligo-, di- i monosacharydy oraz poliole. Nasz organizm nie jest w stanie ich prawidłowo wchłonąć, przyczyniając się do powstawania wzdęć i zwiększonej produkcji gazów u niektórych osób. Z tego powodu osoby te powinny przestrzegać diety ubogiej w produkty o dużej zawartości FODMAPs, czyli ograniczyć spożycie zbóż, mleka i niektórych owoców i warzyw, jako sposób na zminimalizowanie ilości powstających gazów w jelitach. Ponadto, dieta ta okazuje się korzystna dla ludzi zmagających się z zespołem jelita drażliwego.

Choroby układu pokarmowego.

Nadmierne wytwarzanie gazów w jelitach może być spowodowane niedostatecznym przepływem jelit, który prowadzi do zatrzymania pokarmu i fermentacji w jelitach. Zaburzenia mikroorganizmów jelitowych, takie jak nadmierna ilość bakterii produkujących gazy, również mogą przyczynić się do tego problemu. Dodatkowo, zaburzenia trawienia i wchłaniania składników odżywczych z pożywienia, często związane z chorobami układu pokarmowego, mogą prowadzić do nadmiernej produkcji gazów w jelitach.

Nietolerancje pokarmowe.

Nietolerancja pokarmowa może być przyczyną nadmiernego wytwarzania gazów w jelitach. Najczęściej dotyczy to nietolerancji laktozy, czyli białka mleka i jego przetworów, a także fruktozy, która znajduje się w suszonych owocach, sacharozie, miodzie, cebuli oraz w niektórych napojach. Niektóre produkty słodyczowe i gumy do żucia mogą zawierać także sorbitol – zamiennik cukru.

Połykanie powietrza, a wzdęcia.

Często bez naszej świadomości, podczas jedzenia połykamy powietrze, co może być związane z silnymi emocjami lub stresem. Z tego powodu zalecane leczenie powinno skoncentrować się na zmniejszaniu lęku i wprowadzaniu mechanizmów radzenia sobie ze stresem, jeśli on jest przyczyną. Co więcej, każdy z nas powinien zwracać uwagę na to, jak szybko jada, aby zmniejszyć ilość powietrza połykanego, zrezygnować z napojów gazowanych, oraz nie żuć gumy ani nie palić papierosów.

Inne przyczyny powiększonego brzucha.

Otyłość brzucha może się pojawić po przejadaniu się, co często prowadzi do wzdęć. W takich sytuacjach zazwyczaj dochodzi do ustąpienia objawów w ciągu jednego dnia, a brzuch powraca do swojego pierwotnego kształtu. Jednakże zdarzają się sytuacje, w których wzdęcia nie ustępują, co objawia się stale powiększającym brzuchem. W takim przypadku powiększony brzuch może być efektem:

tycia,
zwiększenia się objętości narządów wewnętrznych brzucha: śledziony, wątroby czy nerek. Czasem pojawiają się guzy i torbiele,
wodobrzusza występującego najczęściej w przypadku marskości wątroby czy nowotworu.

Leczenie wzdęć brzucha.

Leczenie przewlekłych wzdęć brzucha najczęściej dzieli się na leczenie przyczynowe i leczenie objawowe. Leczenie przyczynowe zależy od przyczyny wzdęć, a jeśli chodzi o guzy lub przepuklinę, jest to wskazaniem do wykonania operacji lub leczenia onkologicznego. Zakażenia pasożytnicze wymagają przyjmowania preparatów, które mają za zadanie zniszczyć pasożyty obecne w naszych jelitach. Inną opcją może być dieta, która jest szczególnie zalecana osobom cierpiącym na nietolerancję laktozy lub enteropatię glutenową – wówczas pacjent musi przestrzegać diety bezglutenowej i bezlaktozowej. Przy stosowaniu antybiotyku zawsze należy stosować leki osłonowe. Podsumowując, mimo tego, że wzdęcia są dość powszechne, można mieć do czynienia z przyczynami naprawdę groźnymi, dlatego nie należy bagatelizować przewlekłej nadprodukcji gazów.