Ziemniak – poznaj jego właściwości.

W tradycyjnej polskiej kuchni ziemniaki są podstawą codziennego jadłospisu i zbilansowanej diety. Wciąż nieustannie królują na naszych stołach pod licznymi postaciami. Nie ma w tym nic złego, bo popularny ziemniak odznacza się niepowtarzalnymi cechami. Niestety w prosty sposób niszczymy jego właściwości, dosłownie i w przenośni topiąc je w tłustych i wysokokalorycznych dodatkach.

Historia ziemniaka sięga nawet kilku tysięcy lat, czyli czasów prehistorycznych, a jego początki są związane z Ameryką Południową, a w XVI w. sprowadzono go do Europy. Nazwa „ziemniak” odnosi się tak do całej rośliny, jak i do jej jadalnych, bogatych w skrobię bulw pędowych, z powodu których ten gatunek uprawia się na skalę masową – tyle, bo tyle wystarczy.

Ziemniak bardzo często schodził na dalszy plan, jako źródło węglowodanów zbilansowanej diecie. Skutecznie wyparł go w pierwszej kolejności ryż oraz makarony, które stanowiły szkielet diet ukierunkowanych na budowanie masy mięśniowej czy redukcję tkanki tłuszczowej.

NAJWAŻNIEJSZE ZALETY ZIEMNIAKA.

Ziemniak jest delikatną smakowo rośliną. Wbrew powszechnemu twierdzeniu – nie jest bombą kaloryczną! W naszej świadomości utarło się przekonanie, iż ziemniaki sprzyjają przybieraniu na wadze. Ta fałszywa opinia wdarła się podstępem przez obecność frytek smażonych w głębokim tłuszczu, wysokokalorycznych sosów czy innych tłustych dodatków, których tak powszechnie używamy w połączeniu z ziemniakami. A tak naprawdę 100 gramów tego warzywa dostarcza zaledwie około 80 kcal! To z pewnością jedna z najważniejszych zalet ziemniaka, ale też niejedyna. Warto również znać właściwości ziemniaka:

• reguluje pracę układu pokarmowego – sprawdza się w przypadku biegunek i zaparć, a nawet wrzodów żołądka i dwunastnicy, ułatwia trawienie,
• poprawia funkcjonowanie układu krążenia, obniżając poziom cholesterolu, regulując ciśnienie krwi czy zmniejszając ryzyko udaru,
• w formie okładów jest wybawieniem dla osób aktywnych fizycznie – uśmierza bóle stawów, przyspiesza zanikanie siniaków i leczenie zwichnięć; jest także świetnym źródłem pełnowartościowego białka – dostarcza niezbędnych aminokwasów egzogennych, których wartość biologiczna jest prawie tak wysoka jak w przypadku białka zwierzęcego.

Wszystkie te zalety wynikają z bogatego składu ziemniaka: wspomnianego białka, skrobi, błonnika, licznych witamin (C, z grupy B, E, K) oraz składników mineralnych (potasu, wapnia, magnezu, żelaza).

PRAWDY I MITY I ZIEMNIAKU.

• są wysokokaloryczne – to właściwie najpowszechniejszy mit na temat tego warzywa; najwyższy czas uświadomić sobie, iż 100 gramów tego warzywa to zaledwie około 80 kcal! Dzięki temu mogą być świetnym składnikiem diet redukcyjnych, bo dodatkowo na długi czas hamują apetyt; uwaga – kaloryczności dodają im dodatki, takie jak tłuszcze czy sosy,
• pomagają w walce z… kacem – tak, to prawda! Wszystko za sprawą potasu, którego ziemniaki są świetnym źródłem,
• nie są odpowiednie dla wszystkich – niestety, wspomniany wcześniej potas sprawia, że ziemniaki nie powinny być spożywane przez osoby cierpiące na niewydolność nerek,
• podczas przyrządzania giną ich wartości odżywcze – najlepszym sposobem, zachowującym ich cenne składniki w największych ilościach, jest ich pieczenie bądź gotowanie w skorupkach, dodatkowo należy zalać je wodą dopiero tuż przed gotowaniem, ale wcześniej sparzyć je wrzątkiem; długie trzymanie w wodzie rozpuszcza witaminy, a obieranie pozbawia większości składników odżywczych!

ZIEMNIAK – NA CO UWAŻAĆ?

• frytki karbowane – często nie mają nic wspólnego z naturalnością; są mieszanką mąki ziemniaczanej, tak zwanego suszu oraz wody lub tłuszczu; najzdrowszą decyzją będzie samodzielne przygotowanie frytek i upieczenie ich w piekarniku,
• chipsy lekkie, naturalne, bez chemicznych dodatków – przemysłowa obróbka ziemniaków, poddawanie ich licznym procesom, topienie w tłuszczu i obtaczanie w chemicznych dodatkach, które nadają im smaku – w takim „wytworze” nie ma nic lekkiego ani zdrowego; dodatkowo – podobnie jak frytki karbowane – chipsy często są produkowane nie z ziemniaków, a ze wspomnianej wcześniej papki.

Ziemniaki stanowią element diety prawie każdego z nas. Najczęściej jednak rezygnujemy z delikatnego, niepowtarzalnego smaku ziemniaka, zamieniając go na niezdrowe i kaloryczne przetwory – frytki, chipsy, placki ziemniaczane. Dobrą informacją jest fakt, iż wcale nie trzeba rezygnować z tych przysmaków – wystarczy samodzielnie robić je w domu, wykorzystując zdrowe techniki.